Evenals als de verzameling Tellgmann maakt de verzameling Gutschmidt (299 foto's) geen deel uit van de oorspronkelijke, keizerlijke fotocollectie. In 2001 heeft Mr. S.F. Schütz deze foto's gekocht op een veiling in het Duitse Sugenheim, om ze vervolgens aan Huis Doorn te geven in eeuwigdurende bruikleen.
Een belangwekkende schenking, omdat het hier om een serie gaat die, net als de Tellgmannverzameling, in en om Huis Doorn is opgenomen in de jaren dertig van de 20e eeuw. Maar waar Tellgmann een professionele fotograaf was, die in opdracht werkte, was majoor buiten dienst J. Gutschmidt een amateur-fotograaf.
Getuige de datering op de foto's was Gutschmidt in 1933 en in 1935 in Doorn. Wellicht verbleef hij enige tijd in Doorn als "ehrenamtlicher" lid van de hofhouding, een erebaantje dat door meer Duitse oudgedienden werd vervuld.
De foto's werden overgedragen aan Huis Doorn in de oorspronkelijk archiefdoos, keurig gerangschikt op onderwerp, gescheiden door roze tabbladen, waarop de rubrieken en het aantal foto's per rubriek zijn aangegeven. In de rechterbovenhoek zijn de tabbladen met inkt genummerd, van A t/m U. De majoor was kennelijk zuinig, want de tabbladen waren eerder gebruikt: de papiertjes zijn over cijfers en letters heen geplakt.
Op het voorste tabblad staan naam en adres van de fotograaf:
J. Gutschmidt
Major a.D.
Berlin-Schöneberg
Innsbrucker Str. 34
Alle foto's in de verzameling zijn bevestigd op drie soorten kartonnen bladen: groene (opgeplakt met lijm), crèmekleurige (opgeplakt met fotohoekjes) en grijze systeemkaarten (opgeplakt met lijm). De kartonnen bladen zijn aan de voorzijde genummerd met een letter corresponderend met de rubriek gevolgd door een nummer. Onder of naast de foto's is een witte strook papier geplakt waarop de titel getypt is.
De onderwerpen die Gutschmidt in Doorn fotografeerde, lopen uiteen van het dorp Doorn, het poortgebouw en het Huis van binnen en van buiten, tot de houtplaats van de keizer en menukaarten uit het begin van de jaren dertig. Opvallend is dat Hermine, tweede vrouw van Wilhelm II, heeft geposeerd voor Gutschmidt maar de keizer niet. Van hem zijn alleen enkele snapshots genomen vanuit de salon van Hermine, als hij de eendjes aan het voeren is of op weg is naar de houtplaats. Binnen zijn alle woonvertrekken gefotografeerd, inclusief die van de in 1921 gestorven keizerin Auguste-Viktoria. In het poortgebouw fotografeerde Gutschmidt de kamer waarin hij logeerde.
Gutschmidt heeft, getuige annotaties op de achterzijden van de kartonnen bladen, uit de foto's twee series samengesteld: "Enten-Fütterung", een serie van 10 foto's waarop de keizer te zien is die met een bediende op de brug de eenden voert, en "Der Kaiser geht zum Holzplatz". Deze vier foto's laten de keizer zien op weg naar de houtplaats in het parkbos. Beide series zijn opgenomen vanuit de salon van Hermine op de eerste verdieping.
Gutschmidts foto's werden kennelijk als nieuwswaarde gezien. Getuige de annotaties op de achterkanten van de kartonnen bladen zijn vijf foto's verkocht of gegeven aan de New York Times en één aan uitgeverij Scherl voor "Die Woche". Het zou interessant zijn te weten of die foto's ooit gepubliceerd zijn en zo ja voor welke gelegenheid. Afdrukken van andere foto's zijn te koop aangeboden op de bazaars die Hermine organiseerde op het terrein van Huis Doorn, in Berlijn en in haar geboorteplaats Greiz. Deze foto's zijn te herkennen aan de letters HW (Herminen Hilfswerk); op de achterzijden is steeds met potlood "Gutschmidt" geschreven - een verwijzing voor nabestellingen? Het moet niet moeilijk geweest zijn deze foto's bij Gutschmidt na te bestellen, op de achterzijden van de foto's en van de kartonnen bladen zijn de nummers van de film en van de foto geschreven. In de nalatenschap van Hermine is dezelfde serie maar dan in een slechtere kwaliteit bekend.
Een klein aantal foto's in de verzameling is niet in 1933 of 1935 gemaakt maar in 1941 en later. Bijvoorbeeld de bekende foto van de keizer op zijn sterfbed, en de foto van het mausoleum, beide gemaakt door de Doornse fotograaf W.N. van Oest.
Deze foto's zijn later aan de collectie toegevoegd. In 1944 heeft Gutschmidt een verzoek gekregen van de Duitse regering om een documentatie te maken van Huis Doorn, voor het geval een geallieerd bombardement het huis zou verwoesten. Gutschmidt heeft zijn eerder genomen foto's tot een serie samengevoegd en deze kennelijk aangevuld met enkele latere foto's van andere fotografen.
Het is tot nu toe onbekend of de archiefdoos inderdaad bij de Duitse regering is beland, de veilingcatalogus geeft helaas niet aan wat de oorsprong van de foto's is. Vast staat wel dat de collectie, compleet en in de originele doos, uniek is en, evenals de verzameling Tellgmann, van belang is voor de reconstructie van het park en voor de historische inrichting van het huis.
0.73384404182434